Hòa bình không thể chỉ khát khao, mong muốn mà có

Quân cảng Cam Ranh.

Sáng tháng Tư ngời ngời nắng.

Những rặng phi lao miên man tiếng ve sớm gọi hè nghiêng nghiêng soi bóng trên làn nước biếc. Hai bên cầu cảng, những con tàu lớn nhỏ xếp sát bên nhau, cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới. Theo luật đi biển, lá cờ ấy thể hiện quốc tịch con tàu. Khung cảnh êm đềm và quen thuộc quá. Nói quen thuộc, bởi tôi đã đến nơi đây rất nhiều lần. Đó là những lần thăm và làm việc với anh em lãnh đạo Vùng 4 Hải quân về tình hình biển, đảo; về hoạt động huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của anh em lực lượng Hải quân nhân dân Việt Nam. Đó là những chuyến xuất phát đi quần đảo Trường Sa. Hoặc đó là những đợt đón vũ khí, khí tài mới về.

Cách đây không lâu, tôi được lên thăm hai con tàu hộ vệ tên lửa Lý Thái Tổ và Đinh Tiên Hoàng uy nghi và hùng dũng khi chúng mới vừa về tới cảng Cam Ranh. Không có nhiều kiến thức về tàu chiến, về vũ khí, đạn dược, nhưng, khi lên thăm hai con tàu ấy, cảm xúc đầu tiên, lớn nhất của tôi là sự tự tin, khi năng lực chiến đấu, phòng thủ của chúng ta ngày càng được nâng cao. Chúng ta ngày càng có nhiều thêm vũ khí, phương tiện tối tân, hiện đại để phòng thủ, để giữ nước trong điều kiện tình hình thế giới diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường.

Nói vậy, chợt nhớ có lần trong câu chuyện cùng một số anh em làm công tác tuyên giáo, tôi cho rằng hiện nay chúng ta đang thông tin, tuyên truyền rất tốt về năng lực quốc phòng của chính mình. Trước đây, công việc ấy chưa thật sự cởi mở như bây giờ. Suy cho cùng, người dân được biết rõ năng lực của chính mình sẽ vững tin hơn; sẽ có sự chuẩn bị tâm thế tốt hơn trong mọi tình huống bảo vệ Tổ quốc. Tôi nghiệm ra điều ấy từ trong nhận thức của chính mình. Như khi còn bé, tôi cứ nhìn cây rựa bố dựng trong góc nhà mà yên tâm nhủ thầm:

Kẻ trộm nhìn thấy vậy cũng ngán!

Nghe nhiều, xem nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng, giờ đây tôi mới thật sự được tận mắt nhìn thấy hai con tàu ngầm lớp Kilo 636 đen trũi, kiêu hãnh phơi mình trong nắng gió Cam Ranh. Tôi không chỉ được bước chân lên hai con tàu ngầm hiện đại đầu tiên của Việt Nam mà còn được hướng dẫn đi thăm bên trong toàn bộ con tàu. Không gian nhỏ hẹp, di chuyển khó khăn, nhưng các phương tiện, chỉ nói riêng về phương diện sinh hoạt là rất hiện đại, tiện nghi. Chi tiết nhiều quá. Chi chít những đồng hồ thông số, những bảng điều khiển. Tôi không dám đụng vào bất kỳ một chi tiết nào. Thật tự hào, chúng ta hoàn toàn làm chủ công nghệ, vận hành hiệu quả những con tàu này. Trình độ, đẳng cấp của lực lượng Hải quân ta giờ đã ngang tầm thời đại. Không chỉ có tôi, những cán bộ kỳ cựu của quân chủng Hải quân nhân dân Việt Nam cũng tỏ ra rất xúc động. Thực tế, chúng ta đã có ý định thành lập một đơn vị tàu ngầm từ những năm 80 của thế kỷ trước. Sau hơn ba mươi năm mong đợi, ngày 29/5/2013, tại quân cảng Cam Ranh, Vùng 4 Hải quân, Quân chủng Hải quân chính thức thành lập đơn vị tàu ngầm đầu tiên mang tên Lữ đoàn tàu ngầm 189. Rồi tin vui nối tiếp những tin vui. Lần lượt, tháng 1, rồi tháng 3/2014, hai chiếc tàu ngầm Kilo 636 đầu tiên trong hợp đồng sáu chiếc tàu ngầm Việt Nam đặt mua từ Nga đã về tới quân cảng Cam Ranh, mang số hiệu HQ-182 Hà Nội và HQ-183 thành phố Hồ Chí Minh. Bao ước mơ đã thành hiện thực! Trước khi lễ thượng cờ diễn ra, thông tin về hai con tàu ngầm đã xuất hiện khá nhiều, khá sâu trên nhiều kênh thông tin khác nhau. Lớp Kilo là một định danh mà Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây dương NATO dùng chỉ một loại tàu ngầm quân sự chạy bằng động cơ diesel - điện cỡ lớn được chế tạo tại Nga. Tên gọi chính thức người Nga đặt cho lớp tàu ngầm này là Project 636. Còn phiên bản gốc của những con tàu ngầm này ở Nga được gọi là dự án 877 paltus (turbot). Tàu ngầm Project 636 được thiết kế có khả năng tiêu diệt các loại tàu ngầm, tàu nổi cũng như các phương tiện thủy của đối phương trong những điều kiện, cảnh huống khó khăn. Nó có thể hoạt động độc lập hoặc theo yêu cầu kết hợp nhiều nhiệm vụ khác nhau. Vận hành rất êm, vì vậy, tàu ngầm lớp Kilo nhiều khi được chính lực lượng Hải quân Mỹ gọi là lỗ đen, vì khả năng tàng hình rất tốt của nó. Thêm vào đó, khả năng tác chiến của Project 636 đạt ở mức cao nhờ sử dụng tên lửa đối hạm 3M-54E Club-S được hỗ trợ bởi các hệ thống điện tử tiên tiến. Với tầm bắn hiệu dụng đạt tới 220km, mang theo đầu đạn 450kg, Project 636 có khả năng tấn công nhanh, từ xa; bảo đảm hiệu quả cao trong tiêu diệt mục tiêu cũng như tự vệ.

Còn nhớ, hồi tháng 5/2013, trong bộn bề công việc của chuyến thăm Nga theo lời mời của Thủ tướng Dmitry Medvedev, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã dành chút thời gian ít ỏi của mình đến thăm Công ty Sudoremont - Zapad ở Kaliningrad, nơi đang thử nghiệm tàu ngầm Kilo 636 đầu tiên mang tên Hà Nội mà Nga đóng theo hợp đồng với Việt Nam. Ông cũng đã tranh thủ ghé thăm cán bộ, chiến sĩ ta đang được nước bạn đào tạo, huấn luyện để về tổ chức vận hành tầu ngầm. Sự quan tâm, chăm chút ấy thể hiện rất rõ quan điểm của Đảng ta về chủ trương đầu tư nâng cao năng lực quốc phòng. Chúng ta đã chiến đấu và chiến thắng nhiều kẻ thù hung ác bằng giáo mác, gậy gộc. Nhưng không thể thô sơ như vậy mãi được. Chúng ta phải tiến kịp thời đại, không chỉ trong xây dựng, phát triển mà cả trong tự vệ, phòng thủ. Chưa đến thời điểm bàn giao tàu ngầm, công luận quốc tế đã sốt sắng bình luận rằng, sự kiện Nga bàn giao cho Việt Nam chiếc tàu ngầm Kilo đầu tiên mang tên Hà Nội, sau đó là năm chiếc nữa, là bước tiến khổng lồ đối với một quốc gia Đông Nam Á trong việc nâng cao năng lực phòng thủ. Bởi, với sự kiện này, Việt Nam giờ đây đã có khả năng triển khai quân đội ở cả bốn mặt trận: Trên đất liền, trên biển, trên không và cả trong lòng biển.

Lễ thượng cờ chính thức diễn ra. Chứng kiến giây phút ấy, nhà thơ Thuận Hữu, tác giả bài thơ nổi tiếng Những phút xao lòng, nay là Tổng biên tập Báo Nhân Dân bảo:

- Mình thấy xúc động quá, ông ạ! Ngày xưa ông cha ta đánh giặc với vũ khí thô sơ quá. Nay, nhìn thấy lực lượng, trang thiết bị như thế này thì thật mừng, thật an tâm. Chúng tôi sẽ cố gắng tuyên truyền tốt hơn nữa về câu chuyện này, để các tầng lớp nhân dân nắm bắt được và tin tưởng.

Có lẽ, hôm nay, 3/4/2014, là một ngày thật đáng nhớ, không chỉ đối với những người lính Hải quân mà là của cả đất nước chúng ta. Sau khi đọc quyết định điều động, đưa hai tàu ngầm hiện đại này vào biên chế trang bị của Lữ đoàn tàu ngầm 189, đích thân Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trao quốc kỳ; Đô đốc Nguyễn Văn Hiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Tư lệnh Quân chủng Hải quân trao cờ quân chủng cho hai con tàu. Nghi thức chào cờ lần đầu tiên của hai con tàu diễn ra thiêng liêng và nhanh chóng. Giây phút, cờ đỏ sao vàng đã tung bay phấp phới trên cột cờ hai con tàu. Từ nay, chúng đã thật sự mang quốc tịch Việt Nam!

Trao quốc kỳ cho hai con tàu, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng xúc động nói:

Đây là một sự kiện đặc biệt quan trọng, đánh dấu bước phát triển mới của Quân đội nhân dân Việt Nam nói chung... Chúng ta thực sự vui mừng chứng kiến sự ra đời, chính thức đi vào hoạt động bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc của Lữ đoàn tàu ngầm đầu tiên, thuộc lực lượng Hải quân nhân dân Việt Nam, có uy lực chiến đấu cao với hai tàu ngầm hiện đại HQ-182 Hà Nội và HQ-183 thành phố Hồ Chí Minh. Trong thời gian sắp tới, chúng ta sẽ có thêm bốn tàu ngầm hiện đại nữa gia nhập vào đội hình của Lữ đoàn tàu ngầm Việt Nam, đó là các tàu ngầm mang tên Hải Phòng, Đà Nẵng, Khánh Hòa và Bà Rịa - Vũng Tàu. Những chiếc tàu ngầm hiện đại này mang theo tâm huyết, tình cảm và hy sinh, đóng góp to lớn của Đảng, Nhà nước, nhân dân ta với kỳ vọng nâng cao tiềm lực quốc phòng để phòng thủ đất nước, bảo vệ hòa bình, toàn vẹn chủ quyền quốc gia...

Thủ tướng tiếp tục nhấn mạnh:

Là một quốc gia chịu nhiều đau thương, mất mát của các cuộc chiến tranh xâm lược tàn bạo, chúng ta khát khao, mong muốn hòa bình để xây dựng đất nước, để cải thiện đời sống và chăm lo cho hạnh phúc nhân dân. Nhưng, hòa bình không thể chỉ khát khao, mong muốn mà có. Chúng ta phải mạnh lên về mọi mặt, cả về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại lẫn xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân... Chúng ta khẳng định đường lối quốc phòng của Việt Nam là hòa bình và tự vệ. Chúng ta hiện đại hóa quân đội là để phòng thủ, để bảo vệ Tổ quốc, không nhằm vào bất cứ quốc gia nào...

Nhiều người dự lễ thượng cờ thật sự xúc động khi nghe Thủ tướng dùng từ chắt chiu để nói về khoản tiền mua tàu ngầm. Quả thật, đất nước chúng ta còn nghèo. Nghèo, bởi chúng ta đã phải trải qua vô cùng những khổ đau, mất mát do chống chọi với thiên tai, dịch bệnh. Nghèo, do chúng ta cũng đã phải đương đầu với rất nhiều thế lực ngoại xâm hung hãn, khát máu. Đất nước bị tàn phá. Người dân vô tội bị giết chóc. Nhưng, niềm tin về một giang sơn gấm vóc bền vững thì vẫn cứ vẹn nguyên, vẫn cứ son sắt. Cây tre Thánh Gióng là một biểu tượng đẹp về ý chí chiến đấu và niềm tin chiến thắng. Chính niềm tin ấy đã làm nên sức mạnh vô biên của dân tộc, nhấn chìm hết thảy bè lũ bán nước và cướp nước, làm nên những chiến thắng Bạch Đằng, Đống Đa, Điện Biên Phủ... lẫy lừng.

Hai con tàu, một mang tên thủ đô ngàn năm văn hiến, một mang tên thành phố Bác Hồ hàm chứa thật nhiều ý nghĩa. Tôi đã nhiều lần ra Trường Sa. Và nhận thấy dấu ấn thật đậm nét của Hà Nội, của thành phố Hồ Chí Minh ở đây. Những công trình dân sinh, những món quà thiết thực... mà hai thành phố này tặng Trường Sa dường như không còn là vật chất đơn thuần nữa mà là hiện thân của những tấm lòng, của niềm tin yêu sâu sắc cũng như trách nhiệm lớn lao của hai thành phố đối với công cuộc bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Trong không khí hân hoan sáng ấy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh Lê Hoàng Quân nói:

-   Xúc động quá! Thành phố Hồ Chí Minh của chúng tôi vinh dự vì được mang tên Bác. Bây giờ tên gọi này được gắn với một chiếc tàu ngầm hiện đại và thiêng liêng như thế này. Đảng bộ và nhân dân thành phố hết sức tự hào về điều này. Càng tự hào, chúng tôi càng thấy trách nhiệm lớn lao của mình trong công cuộc xây dựng và bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Và, cũng trong mạch suy tư ấy, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Công Soái cũng không giấu được xúc động xen lẫn tự hào. Con tàu mang tên thủ đô anh hùng, cũng là thành phố vì hòa bình. Và, phần mình, thủ đô luôn hướng lòng mình về những con tàu ngày đêm kiên cường canh giữ vùng trời, vùng biển thiêng liêng Tổ quốc, về những vùng biên đảo quê hương kiên trung nơi đầu sóng ngọn gió.

Tặng cờ Quân chủng Hải quân cho hai tàu ngầm, Đô đốc Nguyễn Văn Hiến nhấn mạnh: Là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, Hải quân nhân dân Việt Nam cần có bước phát triển đột phá sức mạnh cả về con người lẫn vũ khí, khí tài. Tổ chức xây dựng lực lượng tàu ngầm hiện đại là một minh chứng về tầm nhìn chiến lược của Đảng và Nhà nước ta. Đô đốc ân cần căn dặn các cán bộ, chiến sĩ hai con tàu:

-   Các đồng chí được vinh dự đặc biệt: Thủ tướng Chính phủ và Tư lệnh Quân chủng trực tiếp trao cờ Tổ quốc và cờ của quân chủng Hải quân nhân dân Việt Nam anh hùng. Các đồng chí trong mọi tình huống, bằng mọi giá, thậm chí bằng cả tính mạng của mình, bảo vệ cho bằng được lá cờ thiêng liêng của Tổ quốc, của quân chủng, không được để mất hoặc rơi vào tay quân thù.

Trong buổi sáng nhiều cảm xúc ấy, Thượng úy Lê Bá Tình, Lữ đoàn 189 cho biết, anh cùng đồng đội đã phải trải qua huấn luyện suốt mười chín tháng liên tục ở Nga. Tiêu chuẩn để đứng trong đội hình tàu ngầm nhiều khi còn cao hơn cả phi công lái máy bay chiến đấu. Anh em phải trải qua những chương trình huấn luyện, đào tạo rất bài bản, nghiêm ngặt ở Liên bang Nga, Ấn Độ... Ngoài thời gian được đào tạo ở Học viện Kỹ thuật quân sự gần một năm, gồm học ngoại ngữ, rèn luyện sức khỏe và các môn đại cương tàu ngầm, các thủy thủ tiếp tục được chọn lựa lần cuối để sang Nga đào tạo tiếp hai năm nữa. Các sĩ quan, thủy thủ tàu ngầm Việt Nam được trực tiếp thao tác, thực hành ngay trên con tàu mà mình sẽ làm chủ dưới sự giám sát chặt chẽ của các chuyên gia nước ngoài. Sau khi làm chủ, vận hành được tàu ngầm, các thủy thủ tiếp tục được huấn luyện nâng cao về kỹ thuật, chiến thuật tác chiến trên biển. Rất mừng, những anh em được cử đi đào tạo như anh Lê Bá Tình được phía bạn đánh giá rất cao về bản lĩnh cũng như kỹ năng, thao tác.

Nhân dịp này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chân thành cảm ơn các nước anh em, bạn bè quốc tế, đặc biệt là Tổng thống Nga V.V. Putin, Thủ tướng Nga D.A. Medvedev, Chính phủ Liên bang Nga, Bộ Quốc phòng và các bạn Nga đã dành cho Việt Nam sự ủng hộ, giúp đỡ quý báu trong quá khứ lẫn trong tiến trình hiện đại hóa Quân đội nhân dân Việt Nam, Hải quân nhân dân Việt Nam. Có mặt tại lễ thượng cờ, Tổng Giám đốc Công ty Roso Bopone Xport Liên bang Nga, ông I.Anatoly cho biết, công ty ông rất vinh dự được hợp tác với Việt Nam thực hiện hợp đồng sản xuất tàu ngầm hiện đại. Tập thể cán bộ, công nhân ở đây thể hiện tình cảm của mình đối với các bạn Việt Nam thông qua công việc cụ thể là nâng cao chất lượng sản phẩm. Những con tàu còn lại theo hợp đồng sẽ được công ty thực hiện đúng tiến độ, đạt chất lượng. Kết thúc lời tâm sự của mình, ông I. Anatoly sử dụng một thành ngữ tiếng Việt khá điệu nghệ:

-  Chúc cho mọi hoạt động của hai con tàu, sự gắn kết giữa chúng ta luôn được xuôi chèo, mát mái!

Giữa không gian biển bờ quê hương xanh thẳm, cờ đỏ sao vàng kiêu hãnh tung bay trên tháp hai tàu ngầm HQ-182 Hà Nội và HQ-183 thành phố Hồ Chí Minh. Không hiểu sao, lời của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại lễ thượng cờ cứ như văng vẳng trong tôi:

Hòa bình không thể chỉ khát khao, mong muốn mà có...

Cam Ranh - Nha Trang, tháng 4 năm 2014